„SĄSIADÓW TRZEBA ZNAĆ” - powiedział Karl Lau honorowy burmistrz Rosow, przyjaciel Polaków, podczas spotkania gryfinian z Detlefem von Blumenthal w Gryfińskim Domu Kultury podczas festiwalu: „Kto się nie boi Virginii Woolf”, w roku 2014. Dwa lata temu, z inicjatywy mieszkańca Gryfina, Marka Brzezińskiego, powstał film braci Pawła i Michała Kulików, na temat powojennych losów Polaków i Niemców na pograniczu, a w tym trzech mieszkanek Gryfina, z których każda wiodła za sobą zupełnie inną, specyficzną dla pogranicza, historię.
Każda z nich znalazła się w Gryfinie z innego powodu:
- Zofia Dobrychłop – mieszkała w Tantow w okresie międzywojennym, w czasie ofensywy sowieckiej w 1945 zawróciła z kolumny uciekinierów niemieckich i zamieszkała w Gryfinie;
- Daniela Stefanowska - w niemieckim Greifenhagen żyła jako Polka. Uciekła z miasta przed nadciągającym frontem. Wróciła do Gryfina po wojnie nie dlatego, że to miasto było niemieckie czy polskie, lecz dlatego, że było piękne i jak wspomina, żyli w nim dobrzy ludzie.
- Maria Dobromilska – pierwsza nauczycielka w Gryfinie, przyjechała w 1945 z rodzicami i bratem z dawniej polskiego, dziś ukraińskiego Sambora (przedwojenne województwo lwowskie), gdy wysiadła z wagonu kolejowego zapamiętała żołnierzy, którzy zaopiekowali się przesiedleńcami.
Panie te zamieszkały w Gryfinie (to wspólny mianownik trzech historii) niosąc na swych głowach, podobnie jak greckie kobiety – kolumny Kariatydy, wspólnie z innymi pionierami, mozolne początki polskiego osadnictwa.
Powstanie filmu miało dodatkowy efekt – ponieważ kręcono go po dwóch stronach granicy – zainteresowali się nim Niemcy, którzy w sposób naturalny wzięli w nim udział. Byli ciekawi wspomnień Polaków z pierwszego okresu po wojnie. W ten sposób, zupełnie spontanicznie, narodziła się potrzeba spotkań i kontaktów pomiędzy mieszkańcami przygranicznego Mescherin, Staffelde i Rosow oraz Gryfina. Efektem tej potrzeby są organizowane od dwóch lat spotkania z cyklu „Gryfińskie Kariatydy”.
Pierwsze z nich, w niemieckim Rosow w roku 2013, poświęcone było Pani Zofii Dobrychłop, drugie, w 2014, w Książnicy Pomorskiej – Danieli Stefanowskiej (z okien Książnicy Pomorskiej widać szczeciński Tobruk, to miejsce zobaczyła Pani Daniela po zatrzymaniu się pociągu, którym ją przywieziono), obecne, trzecie z kolei spotkanie odbędzie się w Gryfinie, na wyremontowanym ze środków UE gryfińskim nabrzeżu oraz w niemieckim Mescherin.
Imprezy odbędą się więc po dwóch stronach granicy – w gryfińskiej „Rybakówce” (ul. Nadodrzańska 1 - budynek na gryfińskim nabrzeżu, na północ od mostu na Regalicy, dojazd ul. Kościuszki i 1 Maja) oraz w kościele ewangelickim w Mescherin (Obere Dorfstrasse 38).
W dniu 12 grudnia 2015r., w „Rybakówce” o godzinie 16:00 rozpocznie się wernisaż wystawy poświęconej Marii Dobromilskiej. Pani Maria, będąc nauczycielką, wychowała kilka pokoleń gryfinian, w jej ogrodzie do dziś rośnie brzoza, którą dzieci z sąsiedztwa nazwały „Panią Marią”. Na wernisażu wystawy zobaczymy sprzęty szkolne z lat pionierskich, całkiem prawdopodobne, że zagości również sama Pani Maria, przyjdą również jej uczniowie. Wernisażowi będzie towarzyszył performance, odtwarzający klimat nauki w szkole z lat 40-tych.
Wystawa potrwa w „Rybakówce” do godz. 20.00, po czym część ekspozycji zostanie przeniesiona do sali konferencyjnej Biblioteki Publicznej w Gryfinie (ul. Kościelna 24). Wystawę otworzy dyrektor Biblioteki Publicznej w Gryfinie Sylwia Mencel wraz z członkiem Towarzystwa Miłośników Historii Ziemi Gryfińskiej Krzysztofem Wielińskim.
W dniu 13 grudnia 2015, o godz. 16.00, w kościele ewangelickim w Mescherin, rozpocznie się polsko-niemieckie spotkanie opłatkowe. Gospodarzami wieczoru będą Marta Szuster i Marek Brzeziński. Głównymi bohaterami będą Detlev von Blumenthal i Jerzy Romaniuk. Zaprezentowany zostanie zwiastun filmu dokumentalnego „Art Location” autorstwa braci Kulik. Muzycznie imprezę uświetnią występy Klary Gmiter, Tadka Wasilewskiego, Krzysztofa Stempińskiego i zespołu Flötenkreis Sankt Stephan. Gośćmi spotkania będą Burmistrz Miasta i Gminy Gryfino, Mieczysław Sawaryn oraz Dyrektor Urzędu Gminnego w Gartz, Frank Goetzman. Gości, po części oficjalnej, oczekuje słodki poczęstunek.
Całość dwudniowej imprezy organizuje gryfińskie Stowarzyszenie „Pokolenia – Pokoleniom” (PL), Towarzystwo Miłośników Historii Ziemi Gryfińskiej (PL), Biblioteka Publiczna w Gryfinie; przy wsparciu Projektu „Perspektywa” (D), Powiatu Gryfińskiego i Gminy Gryfino.
Program spotkania 13 grudnia 2015 r.
- Wstęp: Tadek Wasilewski (PL) - na Fletni Pana 3min
- Zapowiedź i przywitanie gości; Marta Szuster (PL) i Marek Brzeziński (PL) 10min
- Klara Gmiter (PL) - piosenka francuska 3-5min
- Detlev von Blumenthal (D) – spotkanie z gośćmi, prowadzi Marta Szuster (PL) - archiwalny film 40min
- Klara Gmiter (PL) - piosenka niemiecka 3-5min
- Jerzy Romaniuk (PL) – spotkanie z gośćmi prowadzi Marek Brzeziński (PL) 40min
- Klara Gmiter (PL) - piosenka polska 3-5min
- „Art Location” zwiastun filmu Michał Kulik (PL) 6min
- Flötenkreis Sankt Stephan i opowieść o pionierach niemieckich; Volker Schmidt-Roy (D) - 8min
- Marta Szuster (PL) i Marek Brzeziński (PL) - wstęp do opłatka 6min
- Cicha Noc kolęda zaśpiewana wspólnie (pol-niem) 3min
- Przemówienia okolicznościowe Frank Gotzmann (D) i Mieczysław Sawaryn (PL) 8min
- Fotografia wspólna 2min
- Opłatek, kolędy na organach gra Krzysztof Stempiński (PL) 10min
- Marta Szuster (PL) zaproszenie do sali konferencyjnej na poczęstunek i rozmowy
- Poczęstunek – Centrum Konferencyjne – Mescherin (200m od Kościoła )
Podczas spotkania zapewnione będzie tłumaczenie konsekutywne.
Źródło: www.biblioteka.gryfino.pl
