„Wakacje z Historią” to aktywny odpoczynek, połączony z wolontariatem na rzecz zabytków, eksploracją oraz zwiedzaniem. Pierwsza edycja imprezy odbyła się w 2012 r., a pomysłodawcą Wakacji z Historią jest Wiktor Stusio. Szóste wakacje z historią odbyły się w dniach 4 - 13 sierpnia 2017 roku w Gozdowicach w gminie Mieszkowice.
Gozdowice to niewielka wieś w gminie Mieszkowice, woj. zachodniopomorskie, która znalazła się w samym centrum operacji forsowania Odry przez 1 Armię Wojska Polskiego w 1945 r. W jednym z domostw znajdował się sztab oddziałów polskich, a dziś w tym samym obiekcie funkcjonuje ciekawe muzeum gromadzące pamiątki tamtych wydarzeń. We wsi i okolicy znajduje się wiele miejsc upamiętniających tamte wydarzenia, stanowiąc elementy Rejonu Pamięci Narodowej. W okolicy znajduje się też wiele ciekawych zabytków ze znacznie dawniejszych czasów, m.in. zabytkowe miasta z fortyfikacjami średniowiecznymi i szeregiem zabytków architektury sięgających XIII wieku, czy słynne miejsce bitwy z 972 r. w pobliżu Cedyni.
Dla blisko 60 uczestników z całej Polski przygotowano pełen atrakcji dziesięciodniowy program z elementami edukacji, turystyki, eksploracji oraz przygody z noclegiem w namiotach lub pojazdach kempingowych. Impreza od kilku lat ma charakter typowo rodzinny, a świadczyć o tym może wiek uczestników od 5 do 72 lat.
Jak co roku wolontariusze uczestniczący w „Wakacjach z Historią” brali aktywny udział
w pracach na rzecz miejscowych zabytków, a także poznawali regionalną historię i zabytki oraz zwiedzali atrakcje przyrodnicze. Do prac i prowadzonych działań tradycyjnie mógł przyłączyć się każdy zainteresowany, ludność miejscowa i turyści. W trakcie imprezy uczestnicy brali udział w konkursach i zabawach z nagrodami.
W pierwszym dniu „VI Wakacji z Historią” organizatorzy przywitali wszystkich uczestników oraz zapoznali ich z planem działania, warunkami wolontariatu, regulaminem, przepisami BHP i innymi niezbędnymi informacjami. Spotkanie zakończono integracyjnym ogniskiem.
W sobotę z rana przystąpiono do zwiedzania Rejonu Pamięci Narodowej. Wszyscy uczestnicy wystąpili w koszulkach zlotowych ufundowanych przez gminę Mieszkowice i gminę Cedynię. Pierwszym punktem było muzeum i pomnik sapera w Gozdowicach.
W Muzeum Pamiątek 1. Armii Wojska Polskiego oraz Dziejów Ziemi Mieszkowickiej, Michał Dworczyk i Kamil Iwanowski opowiadali historię, która rozegrała się siedemdziesiąt dwa lata temu na terenie dzisiejszego Rejonu Pamięci Narodowej w ramach operacji berlińskiej oraz zapoznawali uczestników z ciekawymi eksponatami znajdującymi się na terenie obiektu. Kolejnym punktem programu były Stare Łysogórki. Po drodze zatrzymano się przy punkcie obserwacyjnym z 1945 r. Po dotarciu na Siekierkowski Cmentarz Żołnierzy 1. Armii Wojska Polskiego w Starych Łysogórkach, Michał Dworczyk opowiedział wszystkim o historii nekropolii. Następnie uczestnicy zwiedzili niedawno wyremontowane muzeum
w Starych Łysogórkach, poświęcone wydarzeniom forsowania Odry oraz etnografii ziem nadodrzańskich. Nie mogło także zabraknąć krótkiej prelekcji wygłoszonej przez Kamila Iwanowskiego na temat ciężkiego czołgu – IS 2 stojącego nieopodal placówki.
Popołudniowy czas wszyscy spędzili wspólnie na spływie kajakowym na rzece Myśli.
Wieczór w Gozdowicach przyniósł wszystkim atrakcje festynu z okazji dziesięciolecia promu rzecznego „Bez Granic”, który przeprawia turystów na niemiecką stronę. Obchody zakończyły się pokazem fajerwerków.
W niedzielę wszyscy wybrali się do komandorii Templariuszy w Chwarszczanach, gdzie dr Przemysław Kołosowski zapoznał ich z historią miejsca. Na zakończenie niedzielnego dnia wybraliśmy się na akcję poszukiwawczą w celu znalezienie ciekawych eksponatów, związanych nie tylko z forsowaniem Odry, które trafią na wystawę tutejszych placówek. Poszukiwania prowadzono na obszarze Gozdowic i przyniosły one szereg ciekawych znalezisk.
Następny dzień był pełen pracy dla wszystkich. Na początku organizatorzy sprawdzili wiedzę uczestników na temat miejsc, które udało się zwiedzić do tej pory. Nagrody w tym konkursie ufundowały firmy AMS Dystrybucja z Łodzi, Talcomp z Pruszkowa oraz Anna Kondratowicz. Po ogłoszeniu wyników konkursu podzielono wszystkich się na grupy. Pierwszy zespół udał się w teren ze swoimi wykrywaczami na poszukiwania śladów forsowania Odry, a drugi do muzeum, gdzie część osób czyściła gabloty, wykonywała rekonstrukcję okopu z czasów przełamania Odry w 1945 roku, a pozostała reszta uczestników zajęła się czyszczeniem łodzi i pontonów z wystawy plenerowej muzeum.
We wtorek na „VI Wakacjach z Historią” rozstrzygnięto konkurs plastyczny dla dzieci. Tematem były oczywiście same „Wakacje...”. Następnie do obozu przyjechała lokalna telewizja Chojna24.pl, która przeprowadziła wywiad z organizatorami oraz najmłodszymi uczestnikami. Później większość zabrała się do porządkowania terenu wokół zniszczonego pomnika Fryderyka Wielkiego w Gozdowicach, gdzie w 1945 roku zlokalizowano także punkt obserwacyjny. Do dziś na wzgórzu znajdują się resztki pomnika oraz ślady po kilku ziemiankach z czasów II wojny światowej. Wspólny wysiłek przyniósł bardzo okazały wynik. Nie tylko oczyszczono pozostałości pomnika, ale znaczną część wzgórza oraz otworzono piękny widok na panoramę Odry. Organizatorzy mają nadzieję, że miejsce to stanie się kolejną atrakcją turystyczną na mapie Rejonu Pamięci Narodowej. W czasie porządkowania wzgórza, część z wolontariuszy zajęła się dalszą pracą przy rekonstrukcji okopu i oczyszczaniu łodzi.
Po południu atrakcje w postaci warsztatów edukacyjnych dla dzieci zorganizowało Nadleśnictwo Mieszkowice. Po zakończonych zajęciach wspólnie z przewodnikiem Janem Adamczukiem zwiedzano Mieszkowice m.in. pomnik Mieszka I, XIII wieczne mury obronne i basztę prochową. Wycieczkę zakończono w Izbie Pamiątek Regionalnych prowadzonej przez przemiłego przewodnika.
Środa minęła na dalszym poznawania Rejonu Pamięci Narodowej, tym razem zgłębiano historię która rozegrała na terenie gminy Cedynia. Na początku wizyta w regionalnym muzeum, gdzie Pani Magdalena Wieczorek zapoznała wszystkich z eksponatami jakie znajdują się na wystawie stałej. Następnie część osób wybrała się na poszukiwania śladów wydarzeń sprzed 1000 lat pod bacznych okiem archeologa Radosława Hermana, pozostali przystąpili do prac muzealnych w Cedyni. W trakcie prac badawczych redaktor Elżbieta Bielecka z TVP Szczecin, przygotowała dokument dotyczący „VI Wakacji z Historią”. Po wyczerpującej pracy przyszedł czas na kiełbaski z ogniska i kąpiel na kąpielisku miejskim. Po odpoczynku nastąpił ciąg dalszy zwiedzania okolicy, m.in. wieży widokowej i klasztoru w Cedyni oraz Kościołów w Czachowie i Lubiechowie Górnym. Największe wrażenie zrobił chyba XIII-wieczny kościół w Czachowie, w którego wnętrzach zachowały się malowidła średniowieczne, przedstawiające różne tajemnicze postaci: potwory-diabły, rycerzy, rozbawionych weselników i inne. Jedną z tajemnic jest z pewnością szachownica namalowana na murach kościoła. Położony nieopodal kościół lubiechowski był zamknięty, ale pani strzegąca kluczy dość łatwo uległa urokowi naszej ekipy. Można było więc zajrzeć do każdego zakamarka kolejnej świątyni. To znacznie większy kościół, łączący elementy z XIII w. z późniejszymi. Wielkie wrażenie zrobiła ogromna wieża. Zwiedzający znaleźli tam piękne dzwony, mechanizm starego zegara oraz napisy wcześniejszych zwiedzających i konserwatorów - najstarsze z XIX w.
W czwartek uczestnicy wakacji udali się na wycieczkę do Niemiec, pierwszy przystanek to muzeum rzeczne w Oderbergu, miejsce interesujące za sprawą licznych modeli statków i urządzeń. Jednym z cenniejszych eksponatów w muzeum jest 800 letnia łódź dłubanka. Kolejną atrakcją na trasie była podnośnia statków w Niedeffinow. Ta wspaniała budowla ukończona w 1934 r. pozwala pokonać próg wodny o wysokości ponad 60 m. Na wszystkich zwiedzających zrobiła ogromne wrażenie, zwłaszcza, gdy obserwowali podnoszone lub opuszczane barki, jachty i statki. Obok wysłużonej podnośni powstaje nowa, równie wielka.
Na koniec wycieczka udała się do Neukustrinchen. Tam znakomite prywatne muzeum prowadzi Uli Kohler, wspaniały człowiek, dokumentujący historię, zwłaszcza historię drugiej wojny światowej. Wystawa była znakomita, pełna dioram i zabytków, które można było dotknąć. Na koniec zwiedziliśmy miejscowy kościół wzniesiony w końcu XIX w.
W piątek przed południem zaplanowano poszukiwania na terenie walk przy moście w Siekierkach. Poszukiwania w strefie umocnień niemieckich były trudne ze względu na trudny teren - strome stoki i roślinność. Mimo to znalezisk było sporo, a w jednej z ziemianek odkryto duże fragmenty piecyka, tzw. kozy.
Po objedzie Bartosz Nawara przeprowadził wszystkim szkolenie z zakresu bezpieczeństwa na wodzie. Kluczową była prezentacja skuteczności profesjonalnych kamizelek asekuracyjnych. Duże zainteresowanie wzbudził pokaz kamizelki używanej przez marynarzy podczas pracy na statkach. Ma ona bardzo małe wymiary, ale w momencie zanurzenia w wodzie, specjalna komora błyskawicznie wypełnia się gazem z niewielkiej butli.
Później w gozdowickim muzeum odbyły się żywe lekcje historii. Młodzi poszukiwacze przebrali się w mundury historyczne i poznali historię polskich żołnierzy walczących na różnych frontach II wojny światowej. Zajęcia dla młodzieży przygotowali Michał Dworczyk oraz Kamil Iwanowski.
Sobotni program „VI Wakacji z Historią” był wypełniony przyjemnościami. Zaczęło się od zawodów w eksploracji dla dorosłych, które wygrał Sławomir Nems. W nagrodę otrzymał ogromny puchar – Grand Prix Wakacji z Historią, ufundowany przez firmę PHU Restyling. Najlepszy wśród młodzieży był Jasiek Skowron, a z kolei pierwsze miejsce wśród dzieci zajął Jaromir Herman. W dalszej części dnia najmłodsi otrzymali pamiątkowe szaliki biało-czerwone od Burmistrza Mieszkowic Pana Andrzeja Salwy. Odbyła się także gra terenowa po ciekawostkach historycznych Gozdowic. Z kolei po południu wszyscy zwiedzali Moryń, gdzie zobaczyli m.in. zabytkowy kościół z XIII oraz średniowieczne mury. Dużym zainteresowaniem wśród dzieci cieszył się natomiast geopark, czyli plenerowa wystawa zwierząt z epoki lodowcowej. Na zakończenie dnia w Gozdowicach odbyło się podsumowanie zlotu, rozdanie nagród i loteria fantowa.
Wakacje z Historią są imprezą nieodpłatną, dlatego odbywają się dzięki wsparciu sponsorów. Ufundowali oni nagrody dla uczestników, a także wspierali organizację imprezy. Organizatorami VI Wakacji z Historią byli: Stowarzyszenie Alchemia Czasu z Łodzi, Muzeum Pamiątek 1. Armii Wojska Polskiego oraz Dziejów Ziemi Mieszkowickiej przy wsparciu firm ARCH-TECH Sp. z o.o. z Łodzi oraz PHU Restyling z Łodzi. Personalnie organizacją imprezy zajmowali się Michał Dworczyk, Radosław Herman, Wiktor Stusio. Fundatorzy nagród: wykrywacz metali Alter71, plecak i czapki ufundowała firma Rutus, multinarzędzia, maczety, latarki i drobne gadżety firma AMS Dystrybucja, firma Mars-MD.pl ufundowała cewki do wykrywaczy i pinpointer oraz ufundowała ubezpieczenie dla uczestników, Roland Kot przekazał pokrowce na wykrywacze metali, ARCH-TECH Sp. z o.o. ufundowała zabawki sterowane, klocki i inne nagrody dla dzieci, żołnierskie racje żywnościowe przekazał Kamil Kozioł, Odkrywca.pl przekazał książki o tematyce historycznej i czasopisma, PHU Restyling przekazał książki, ozdobne magnesy oraz ufundował puchar Grand Prix, Anna Kondratowicz przekazała maczety, TalComp Systemy Bezpieczeństwa drobne gadżety, czapki i torby marki Garrett, Poszukiwacz.eu przekazał płyn Conserwo i drobne gadżety. Pani Renata Walawender Prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Mieszkowickiej i Muzeum Pamiątek 1. Armii Wojska Polskiego oraz Dziejów Ziemi Mieszkowickie, pozyskało środki z programu Społecznik na posiłki regeneracyjne dla wolontariuszy oraz wycieczkę studyjną, a Gmina Mieszkowice i Cedynia za ufundowały koszulki dla uczestników tegorocznych wakacji z historią.
Wszystkim wspierającym „Wakacje z Historią” uczestnicy i organizatorzy składają gorące podziękowania!
Źródło: Organizatorzy
